(Xây đắp) - “Chúng ta không có thời cơ làm cho quá nhiều vấn đề, và mỗi thứ chúng ta làm cho đều phải thật sự ham mê. Mê say sẽ cho chúng ta kết quả tuyệt vời mà chúng ta ước muốn”. ngừng thi côngĐây là câu nói mà nhà nghiên cứu văn hoá Thái Kim Đỉnh đã nói với tôi khi tôi tâm tình với ông rằng tôi lựa chọn nghề báo là theo đuổi mê mẩn của chính mình. Thế mà, giờ đây trái tim tôi như bị bóp nghẹn khi được tin “Người đi bộ mùa xuân” đã về với cõi vĩnh hằng khi mùa xuân vừa chạm ngõ.
Còn nhớ khi tôi khiến cho chỉnh sửa viên ở Tạp chí Văn hoá Hà Tĩnh, việc nhiều lần nhất tôi phải làm là đặt bài cho các cụ Võ Hồng Huy, Thái Kim Đỉnh, Lê Trằn Sửu… Ngày ấy, việc đặt bài không giản tiện thể như bây giờ là có thể gửi email hoặc gọi laptop là dứt mà phần vì tôi cứ muốn tận tay đưa báo biếu, nhuận bút cho các cụ, phần vì muốn được nghe các cụ nói về lịch sử Hà Tĩnh, về văn hoá các dòng tộc, về sự có mặt trên thị trường của thị xã Thành Sen…. Kiếm được số đông bạn dạng thảo các bài viết phân tích về lịch sử, văn hoá được viết tay trong khoảng cụ, trang cuối có khi còn thơm mùi mực thì trang đầu đã nhoè, thế mới biết sự cẩn trọng của các cụ trong từng câu chữ.
Nhà nghiên cứu văn hóa Thái Kim Đỉnh. (Ảnh: vnca.cand.com.Việt Nam)
Lần nào cũng vậy, mỗi lần đến nhà cụ Thái Kim Đỉnh đưa Tin báo số mới đều chiếm được kiếm được xét của Tin báo số cũ, khi thì đôi ba dòng ông viết trên giấy vở sinh viên, khi thì nhắn gửi đủ chuyện. “O về nói Võ Hải là Báo chí số này bài chưa hay”, “O nói với Thái Sinh 04 tuần sau bản thân mình bận không viết được bài”… (Võ Hải và Thái Sinh nguyên là các Tổng chỉnh sửa Báo chí Văn hoá Hà Tĩnh). Tôi cũng không biết từ khi nào cái tên Thái Kim Đỉnh, Võ Hồng Huy đã ở trong “Hội đồng Biên tập” của Báo chí Văn hoá Hà Tĩnh nhưng mãi đến sau này, Tin báo Văn hoá Hà Tĩnh vẫn không mua được người đủ tầm thay thế “Hội đồng Chỉnh sửa” là thế.
Nhà văn Đức Ban từng viết về ông: “Ông là người sâu sắc, kỹ lưỡng trong khiến và phóng khoáng đến nhẹ bỗng trong chơi… Ông tự kiêu trước dốt nát, bỡn cợt trước danh vọng, khờ khạo trước thời cục. Rồi thì đâu lại vào đó. Người ta lại thấy ông đi bộ bên ồn ã, thấy ông giam bản thân trong căn phòng bé xíu giữa phần lớn những cuốn sách, lặng lẽ viết”. Ông luôn tự học hỏi để sáng tạo mà rộng rãi người đã gọi ông bằng các tên hiệu kính trọng như: Người đi bộ mùa xuân, Cuốc bộ vào trí giới, Học giả, Đạo sỹ già, Trầm hương trong mạch gỗ, Người đào vàng mười, Kỳ nhân trong làng tìm hiểu văn hoá bình dân xứ Nghệ. Với hơn 100 cuốn sách ông in tầm thường, in riêng đã dựng nên một kho tàng khảo cứu cho thế hệ sau về lịch sử, truyền thống quê hương và cốt cách thức của nhân loại Nghệ Tĩnh.
Gia tài đồ sộ của ông ngoài trí óc mẫn tiệp là những cuốn sách cổ lỗ được bày gọn gàng, công nghệ ngay giữa phòng khách, tạo cho người đối diện như bước vào một thư viện nhỏ tuổi nhưng vô cùng quý giá. Ở đó, tôi thường bắt gặp mặt hình ảnh ông Thái Kim Đỉnh lặng lẽ ngồi bên chiếc đèn bàn và tỷ mẩn từng con chữ với chiếc kính lúp phóng đẩy đà chữ. Tôi không nhớ chính mình đã đến đó bao lăm lần nhưng mỗi lần tới lại được ông hoài thai cho những ý tưởng mới trong bài viết của mình.
Nhà phân tích văn hoá Thái Kim Đỉnh thông suốt các ngoại ngữ Hán, Pháp và yêu thích điền dã. Ông được xem là nhà địa phương học hàng đầu của xứ Nghệ. Với phong cách nghiên cứu sâu sát, cẩn trọng, các quan điểm và kiếm được xét được rút ra từ các căn cứ lý luận và thực tiễn, có trị giá đọc thêm. Phổ biến tác phẩm của ông như: Năm thế kỷ văn nôm xứ Nghệ, Làng cũ rích Hà Tĩnh, Kho tàng cổ lỗ tích Nghệ Tĩnh,… biến thành món vàng vô giá mà ông đã dâng tặng quê hương.
Ông tiếp xúc với Nghệ Tĩnh trong khoảng nhiều phía, đa dạng bí quyết không giống nhau: sử học, văn học, ngôn ngữ học, văn bạn dạng học, khảo cổ lỗ học, dân tộc học và Folklore. Ngoài sự tiếp xúc đa chiều ấy, Thái Kim Đỉnh là người nhân thức rất rành rọt, kể cả những truyền thuyết, giai thoại liên quan tới mọi địa danh trên mảnh đất xứ Nghệ. Giả dụ xứ Nghệ không có những nhân loại như ông, với những nhà cửa nghiên cứu công nghệ quý giá thì thế hệ chúng tôi bây chừ và cả con cháu mai sau nhân thức lấy gì để bổ sung tham gia tri thức của bản thân, tham gia sự nắm bắt nhân thức về văn hoá xứ Nghệ.
Với phổ quát hiến đâng, phổ quát tác phẩm có giá trị, ông đã được trao tặng phổ thông giải thưởng văn chương, nghệ thuật, tạp chí: Giải thưởng VHNT Nguyễn Du (thức giấc Hà Tĩnh); Giải thưởng VHNT Hồ Xuân Hương (thức giấc Nghệ An); Giải thưởng Hội Văn nghệ bình dân vn; Giải thưởng của Đoàn kết các Hội VHNT vn.
Ông say đắm với quá khứ mà lạnh lùng trước sự ồn ã nhộn nhịp của cuộc sống thực tế. Niềm say mê với di sản văn hoá của quê hương bắt rễ vào tâm hồn, trí tuệ của ông. Ông lặng lẽ, kiên định, bình thản đối mặt, trải qua những gian nan, gian khổ của đời sống để vẫn thanh nhàn đi bộ một cách lờ lững rãi mà thâm thúy, uyên bác trên cánh đồng văn hoá Nghệ Tĩnh…
Xem nhiều hơn: Máy bơm ly tâm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét