Ngư gia Campuchia khổ vì đập thủy điện Trung Quốc trên sông Mekong - VnExpress

Sles Hiet, 32 tuổi, sống lênh đênh trên dòng Mekong, con sông lớn nuôi sống hàng chục triệu người nhưng hệ sinh thái đang bị đe dọa nghiêm trọng bởi các đập thủy điện TQuốc, theo AFP.

Người nam nhi thuộc số đông Hồi giáo dân tộc Chăm sinh sống trên một nhà thuyền chật chội, tiến công bắt cá dọc khu vực sông ở thức giấc Kandal. Sles cho biết sản lượng cá tiến công bắt hàng ngày của anh giảm mạnh trong một năm qua.

"Chúng tôi không hiểu vì sao cá bây giờ lại ít thế", anh nói về nguyên nhân chính làm cho mái ấm càng ngày càng đói nghèo.

ngừng thi côngĐây cũng là lời thở than của người địa phương những ngôi làng nằm dọc con sông bắt nguồn trong khoảng cao nguyên Tây Tạng qua Myanmar, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam trước khi đổ ra Biển Đông.

Với chiều dài gần 4.800 km, Mekong là con sông nằm trong lục địa có ngành ngư nghiệp lớn nhất quả đât, nuôi sống khoảng 60 triệu người. Nó cũng là con sông có hệ nhiều chủng loại sinh học lớn thứ hai nhân loại, sau Amazon.

TQuốc đang giữ vững thượng nguồn con sông với phổ biến đập thủy điện. Ngày 10/1, Thủ tướng China Lý Khắc Cường dự định tham gia một hội nghị thượng đỉnh khu vực tổ chức ở Phnom Penh và có thể đưa ra những quyết định ảnh hưởng sâu sắc đến tương lai dòng sông.

Theo Đơn vị Sông ngòi Quả đât, Bắc Kinh đã xây đắp 6 con đập ở vùng thượng lưu sông và đang đầu cơ hơn người tình trong số 11 đập được quy hoạch ở phía nam con sông.

Một mái ấm người Campuchia sống trên sông Mekong ở tỉnh Kandal. Ảnh: AFP.

Các doanh nghiệp môi trường cảnh báo việc chặn dòng đe dọa nghiêm trọng tới môi trường sống của các loài cá do phá tan vỡ dòng thiên di, ngăn phù sa trôi xuống hạ lưu, chưa kể đến việc phải di dời hàng chục nghìn người do nguy cơ bè cánh lụt.

Một vài năm vừa mới đây, tập thể các đất nước hạ lưu sông Mekong cho nhân thức trữ lượng cá đang hết sạch và đổ lỗi cho các đập thủy điện.

Giới chuyên gia cho hay còn quá sớm để đưa ra kết luận toàn diện do thiếu dữ liệu và hệ sinh thái sông có thuộc tính phức hợp. Dĩ nhiên, họ công nhận Trung Quốc hữu ích thế địa chính trị hơn các non sông vùng hạ lưu.

Những đất nước vùng hạ lưu Mekong "chẳng thể chống cự lợi thế địa chính trị của Trung Quốc", Thitinan Pongsudhirak, chuyên gia về chính sách đối ngoại, đại học Chulalongkron, Bangkok, kiếm được xét.

Theo ông, vấn đề này cho phép Bắc Kinh "làm cho suy yếu môi trường và sinh kế của hàng triệu người sống tại hạ nguồn".

Với ưu thế kiểm soát thượng nguồn là sông Lan Thương (Lancang), Bắc Kinh có thể xây đắp đập thủy điện và tác động của việc này thể hiện rõ ở vùng hạ lưu. China có thể vấn đề chỉnh mực nước mà theo bình chọn của AFP, đây là "con bài trao đổi (ý kiến) đầy quyền lực" với những giang sơn vùng hạ nguồn.

Cũng theo hãng tin Pháp, Bắc Kinh với vị thế là siêu cường khu vực đang chắc chắn quyền lực qua Diễn đàn Thích hợp tác Lan Thương - Mekong (LMC) mở đầu bữa nay tại Campuchia, với sự nhập cuộc của chỉ đạo 6 nước nhà Đông Nam Á. AFP nhận định nhịn nhường như Bắc Kinh đang muốn "viết lại nguyên tắc" khi tiếp cận các nước hàng xóm Đông Nam Á qua các khoản đầu cơ và cho mượn. Ngoài ra đó, Bộ Ngoại giao China tuyên bố mục đích của họ khi đơn vị hội nghị nhằm xúc tiến "cực thịnh kinh tế, tân tiến phố hội và môi trường tốt đẹp".

Dĩ nhiên, các nhà môi khu vui chơi nghĩ rằng LMC đang cố thay thế Ủy ban sông Mekong, công ty khu vực đã và đang điều hành con sông nhiều năm nay mà không có China.

"Lo âu lớn nhất là China đang đặt lợi ích riêng lên trên việc hợp tác bằng cách dùng vai trò chỉ đạo và sức tác động của bản thân", ông Maureen Harris, giám đốc chương trình Đông Nam Á của doanh nghiệp Sông ngòi Thế giới đánh giá.

Nhấp vào ảnh để xem hình cỡ lớn. Đồ họa: AFP.

Các công ty China đã đầu cơ hàng tỷ đôla tham gia xây dựng đập nhưng cho tới nay lại không thi hành đầy đủ các đánh giá ảnh hưởng không gian. Những công ty tại các non sông khác cũng nhận được lợi ích từ việc đầu tư tham gia các dự án thủy điện.

"Cộng đồng địa phương sống dọc con sông sẽ bị tác động bất lợi rộng rãi nhất", ông Harris cảnh báo. chậm triển khai là những người có điều kiện kinh tế eo hẹp như anh Sles Hiet.

"Chúng tôi phụ thuộc tham gia sông Mekong. Dù bây giờ có ít cá hơn nhưng chúng tôi vẫn cố kiếm sống vì chẳng biết làm nghề nào khác và cũng không có đất để trồng trọt", anh nói.

Hồng Hạnh

Đọc thêm: Máy bơm tăng áp giá rẻ