Cảnh huống Nga suýt kích hoạt vali hạt nhân tấn công Mỹ năm 1995 - VnExpress

Một hoả tiễn đẩy Black Brant của Na Uy. Ảnh: BI.

Kể trong khoảng khi quả bom nguyên tử đầu tiên được thả xuống Nhật Bạn dạng vào cuối Thế chiến II, tình huống đẩy nhân loại tới sát một cuộc chiến hạt nhân nhất là tham gia ngày 25/1/1995, khi chiếc vali hạt nhân của Tổng thống Nga đã được tạo dựng và chuẩn bị kích hoạt nhằm khởi động đòn tiến công hủy diệt nhắm tham gia Mỹ, theo Business Insider.

Mọi việc khởi đầu khi một tổ chức tìm hiểu công nghệ của Na Uy chấp hành chiến lược phóng một tên lửa đẩy Black Brant từ khu vực tây bắc nước này để nghiên cứu hiện tượng cực quang quẻ mà chẳng hề niềm nở đến tình hình chính trị, quân sự khu vực thời gian đó.

Quả tên lửa đẩy 4 tầng Black Brant được phóng lên có kích thước lớn và có tài năng bay xa 1.500 km, đủ để đến gần biên giới Nga, nhưng người đứng đầu tư quan này chỉ thông báo rất qua loa cho giới chức Nga về vụ phóng.

Chỉ một vài giây sau khi quả tên lửa được phóng lên, chuỗi hệ thống radar cảnh báo sớm của quân đội Nga đã phát hiện và nhầm nó với tên lửa đạn đạo xuyên lục địa phóng từ tàu lặn Trident của Mỹ. Lực lượng cảnh giới tại trạm radar Olegegorsk, vốn không được thông báo về ý tưởnrg phóng hoả tiễn đẩy của Na Uy, ngay ngay lập tức công bố lên cấp trên rằng đây có thể một vụ tiến công hạt nhân của Mỹ nhằm vào Nga.

Sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, giới chỉ đạo Nga thời điểm đó đang tỏ ra rất dè chừng mực Mỹ. Thuở đầu, khi được báo cáo, các chỉ huy quân đội Nga nghi ngờ rằng Mỹ đang thực hiện một cuộc tiến công xung điện trong khoảng để vô hiệu hóa chuỗi hệ thống radar của Moscow, thành lập tuyến đường cho một cuộc tấn công tổng lực sớm nhất, nên họ phải hành động sớm nhất có thể để đáp trả.

Bên trong một vali Cheget đã loại biên. Ảnh: Wikipedia.

Cảnh huống trở thành cao trào khi quả hoả tiễn Brant tách tầng nhiên liệu trước tiên, tín hiệu trên màn hình radar của Nga cho thấy đa dạng khả năng đây chính là một tên lửa đạn đạo mang phổ quát đầu đạn hạt nhân.

Tiếp theo là khoảng thời điểm 5 phút găng tay nhất, khi quả tên lửa tiến lên độ cao mà radar của Nga không thể tiếp tục theo dõi được. Trong thời điểm này, giới chỉ huy Moscow phải đưa ra quyết định có thực hiện đòn tiến công hạt nhân trả nủa hay không, trước khi mọi thứ trở nên quá muộn.

Thông tin được cấp báo lên Tổng thống Nga khi đó là Boris Yeltsin và chiếc vali hạt nhân Cheget ngay tức khắc được mang đến tận tay ông nhằm chuẩn bị khởi động một đòn đáp trả hạt nhân. Các chỉ đạo tàu ngầm mang hoả tiễn đạn đạo hạt nhân của Nga được lệnh chuẩn bị đương đầu ở mức cao nhất, có thể khai hỏa ngay sau khi nhận lệnh.

Tất nhiên, ông Yeltsin dường như chơi tin rằng Mỹ đang chấp hành một cuộc tiến công bất ngờ nhắm vào Nga nên không vội vã ra quyết định. 5 phút trôi qua, quả hoả tiễn xuất hiện trở lại trên màn hình radar và quân đội Nga nhận thấy nó đang hướng về phía biển một cách vô hại. Một số tuần sau, người địa phương Nga mới được báo cáo về sự cố gian nguy này.

Nguyễn Hoàng

Đọc thêm: Máy bơm nước