Công trình chưa hoàn toản trong chuyến công du châu Á của ông Trump - VnExpress

Chủ tịch Trung Quốc và Tổng thống Mỹ trong lễ đón chính thức ở Bắc Kinh. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Mỹ Donald Trump bữa qua xong xuôi chuyến công du châu Á kéo dài 12 ngày, ca ngợi đây là một "chuyến đi thành công vang lừng" và nói rằng ông đã được các nước nhà chào đón theo "nghi tiết trải thảm đỏ chưa từng thấy".

Theo CNN, chuyến công du này là một bước tiến lớn của ông Trump, giúp ông có thời cơ mua bán với chỉ huy các tổ quốc trong khu vực để cùng khắc phục những trở ngại trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Mỹ bây giờ là Triều Tiên và thương nghiệp. Tuy nhiên, giới chuyên gia và quan sát viên nghĩ là chuyến đi dài ngày này mang đến cho ông Trump những tác phẩm không thực thụ rõ ràng trong các vấn đề hiểm yếu.

Theo bình luận viên Andrew Restuccia của Politico, sau hàng loạt cuộc chạm mặt song phương với các lãnh đạo châu Á, Tổng thống Mỹ vẫn chưa thể có được một cam đoan lớn nào về việc kiềm chế giễu chương trình hạt nhân của Triều Tiên hay tái cân bằng quan hệ thương nghiệp với Trung Quốc và các đất nước trong khu vực.

Hình như cả China và Nga tái khẳng định cam kết gây áp lực lên Triều Tiên, lãnh đạo nhị nước này không phải đưa ra bất kỳ biện pháp mới nào trong các cuộc chạm mặt với Trump. Họ cũng không biểu thị sự ủng hộ bắt buộc mà Tổng thống Mỹ đưa ra trong bài phát biểu ở Seoul về việc khởi động công đoạn đàm phán trực tiếp với nhà chỉ huy Triều Tiên Kim Jong-un.

Khi ông Trump đến TQuốc, Nhà Trắng ra tuyên bố nói rằng Bắc Kinh và Washington đã tán thành thực thi vừa đủ các biện pháp cấm vận của Liên Phù hợp Quốc đối với Triều Tiên và "tái chắc chắn chắc chắn làm được mục tiêu phi hạt nhân hóa vừa đủ, chẳng thể đảo ngược trên bán đảo Triều Tiên". Tuy nhiên, cả nhì biện pháp này tới nay đều không chưa làm được bước đột nhiên phá nào và chúng cũng không khác là mấy so với những tuyên bố lúc trước của TQuốc.

Các đất nước châu Á mà Trump đến thăm cũng không cam đoan khởi động công đoạn trao đổi (ý kiến) thương mại song phương với Mỹ, bất chấp tuyên bố mạnh bạo của ông chủ Nhà Trắng rằng Mỹ sẽ chỉ chú ý tham gia các ký hợp đồng thương nghiệp song phương và những nước nhà "tuân hành luật chơi".

Nhà Trắng đã ra vài lên tiếng quan trọng, trong đó có những ký hợp đồng phù hợp tác kinh doanh với China. Nhưng các ký hợp đồng này đa phần không mang tính buộc ràng và không đáp ứng được nhân tố mất cân bằng thương mại giữa Mỹ và China.

Giới phân tích nghĩ rằng chính giọng điệu "nước Mỹ trên hết" và lập trường phản đối thương mại tự do của ông Trump có thể làm cho nước Mỹ bị bỏ lại phía sau trong cuộc chơi toàn cầu hóa. Việc các nước đạt được thống nhất về thỏa thuận CPTPP thay thế TPP không có Mỹ tại hội nghị APEC ở Đà Nẵng được cho là thông điệp cho thấy các nước trong khu vực ít nhiệt tình đến các ký hợp đồng song phương với Mỹ, theo bình luận viên Dan Merica của CNN.

Thông điệp gây bối rối

Ông Trump phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC. Ảnh: AFP.

Thông điệp mà Trump phát đi từ các bài diến thuyết trong chuyến công du châu Á là Mỹ sẽ "không chấp thuận bị lợi dụng thêm nữa" và sẽ quyết liệt hơn trong vấn đề thương nghiệp, khác biệt là với TQuốc. Tuy nhiên, rộng rãi người lo âu rằng thông điệp này của Trump sẽ bị giảm sút cường độ bởi cách ông gây dựng quan hệ tư nhân với các lãnh đạo châu Á.

Ở China, ông Trump trở thành nhà chỉ đạo nước ngoài trước tiên trong hàng chục năm qua được ăn uống yến tiệc bên trong Tử Cấm Thành và chứng kiến một cuộc diễu binh mà ông sau đó mô tả là "to lớn".

Sau khi được đón rước trọng thị ở Bắc Kinh, ông Trump đã tuyên bố rằng ông không đổ lỗi cho TQuốc vì tình trạng thâm hụt thương mại với Mỹ, trái ngược với điều mà trước đó ông và phổ thông tổng thống tiền nhiệm từng chắc chắn. "Tôi không đổ lỗi cho Trung Quốc. Chung cuộc, ai có thể trách một giang sơn khiến lợi từ nước khác vì lợi ích của cư dân của bản thân cơ chứ", ông Trump nói. Thay tham gia đó, ông Trump lại chỉ trích tổng thống tiền nhiệm vì "làm cho chưa đủ" để ngăn chặn tình trạng này.

Ở Philippines, ông Trump không đả động gì đến trận chiến chống ma túy do Tổng thống Rodrigo Duterte phát động vốn đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng. Ông thậm chí còn truyền tụng "mối quan hệ tuyệt vời" với ông Duterte.

"Ông Trump đưa ra quá rộng rãi thông điệp lẫn lộn giữa những lời ca ngợi ông Tập, chế độ nước Mỹ trên hết và khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và rộng tạo dựng", Ely Ratner, cố vấn cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden về châu Á, nói. "Vấn đề này sẽ khiến cho cả khu vực hồi hộp về xác định phương hướng chính sách của Mỹ, trái ngược với mục tiêu chủ đạo của Mỹ là tái khẳng định cam đoan của họ với châu Á".

Các trợ lý của ông Trump mách nhỏ rằng Tổng thống đã đưa ra quyết định ý tưởnrg là sẽ giành lấy thiện cảm của các chỉ đạo châu Á bằng cách thức vấn đề chỉnh giọng điệu của bản thân và tránh công khai gây sức ép với họ trong những vấn đề hot bỏng.

Rộng rãi phát biểu ông Trump đưa ra trong chuyến công du trái ngược với những gì ông đã nói trong chiến dịch tranh cử và cả những ngày đầu nhậm chức. Trong thổ lộ nhậm chức, Trump tuyên bố "chủ nghĩa bảo hộ sẽ dẫn tới phồn thịnh và sức mạnh", nhưng khi phát biểu tại châu Á, ông lại nói rằng ông tới đây để "đề xuất quan hệ công ty đối tác mới với Mỹ nhằm thích hợp tác đẩy mạnh quan hệ hữu hảo và thương mại với mọi đất nước khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương để xúc tiến cực thịnh và an toàn".

Ngay cả Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson cũng công nhận với các phóng viên rằng Mỹ thu được tác phẩm rất ít với Trung Quốc về thương mại trong chuyến công du.

"Tôi phải nói rằng có đông đảo công việc còn phải làm cho để đưa thương nghiệp tới điểm mà nó có thể làm được tiêu chí của Tổng thống Trump, đó là thăng bằng lại những gì đã diễn ra trong nhiều năm qua", ông Tillerson nói. Khi được hỏi liệu chuyến công du châu Á có phải là một thành công hay không, Ngoại trưởng Mỹ tránh né và chỉ tư vấn: "Cảm ơn".

Ian Bremmer, chủ toạ Eurasia Group, thì tỏ ra bi đát hơn về kết quả chuyến công du châu Á của ông Trump, khi cho rằng Trung Quốc mới là nước giành được lợi ích phổ biến nhất. "Chuyến đi châu Á dài ngày của ông Trump gần như không nhận được tân tiến nào đáng kể trong các điều liên quan đến nước Mỹ. Chung cục, đó là chiến thắng lớn nhất cho TQuốc", Bremmer nhận định.

Trí Dũng

Tham khảo thêm: Máy bơm tăng áp