Thứ Ba, 3 tháng 1, 2017

Nơi những người dân cày biến thành nghệ sỹ |

(Xây đắp) – Ít ngày nữa, Dự án “Tuần Châu 2” tại khu vực phường Sài Sơn, huyện Quốc Oai, TP Thủ đô sẽ chính thức khởi động với sự ra mắt của một bãi biễn nhân tạo; một sàn diễn múa rối nước to lớn và một trọng tâm thao diễn cá heo, sư tư biển – nơi thí điểm chữa bệnh cho người tự kỷ. Ông Đào Hồng Tuyển (Thương hiệu Chúa đảo Tuần Châu Hạ Long), nhà đầu tư Công trình sẽ khiến cho du khách bất ngờ bởi sự thuyết trình một dàn diễn viên nghiệp dư. Họ chính là gần 200 nông dân đang sinh sống tại phường Sài Sơn. Gần một năm nay, họ mê mải luyện tập chờ ngày khai hội với mức lương trên 3 triệu đồng/người/04 tuần. Báo Xây dựng trân trọng trình bày cùng bạn đọc ghi chép của Nhà báo Vũ Phong Cầm những ngày cuối năm về vùng đất văn hóa “Xứ Đoài” này:

Xuân Đinh Dậu đã về, hoa đào phía Bắc, hoa mai phía Nam đua nở, rung chuyển trong mưa xuân vờn ánh tuyết. Sài Sơn xứ Đoài, xuân này còn có sắc thắm trên môi những người vốn xưa “chân lấm tay bùn”, nay đổi ngôi nghệ sĩ. Nụ cười hiền lành chân quê, ấm áp thêm sắc xuân, bởi xuân mới, dân xứ Đoài có thêm nghề mới. Một điều kỳ diệu khiến cho mát dạ người. Đôi chân lấm bùn đồng áng bước lên sàn thực cảnh, diễn giả công tác bình thường mà ông Thần Nông ngàn đời trao gửi. Nay, “mưa chẳng tới mặt, nắng chẳng tới đầu”, một 04 tuần có thể lợi thu bằng cả vụ thóc, ngày qua “một nắng nhị sương”.


Tiệm tạm hóa nước

Căn nhà của cụ Phan Văn Pháp, Cán bộ tiền khởi nghĩa ở xóm Rào, thôn Đa Phúc, thị trấn Sài Sơn, 3 ngày tết luôn đầy ắp tiếng trẻ hát, già cười. Ban thờ gia tiên đặt mâm ngũ quả, trái bưởi chín cây ngào ngạt hương thơm, nhang trầm thêm yên ấm. Cụ Phan Văn Pháp, xuân này thượng thọ 94, nhưng cụ vẫn còn sáng láng. Cụ bà là Nguyễn Thị Tý, tuổi ngọc 82 còn têm trầu cánh phượng, mời khách xông nhà. Cặp hậu phi chồng già nhất làng, xuân này vui ra mặt. Họ mừng hậu vận hanh khô thông, như có thần lộc xông nhà. Bởi tam “bí quyết phương pháp” là Phạm Thị Thảo, Phạm Thị Thanh, Phạm Thị Thủy cùng một lúc được nhận tham gia khiến cho việc ở Tổ chức kinh doanh Tuần Châu- Thủ đô, doanh nghiệp đang khiến cho chuyển đổi đất này. Từ đất có năng lực tài chính thấp thuần nông sang làm cho ngao du.

Ông Phan Văn Pháp nheo nheo đôi mắt: Tích xưa, xứ Đoài là 1 trong 13 tỉnh được xây cất sớm, dưới thời vua Minh Mạng (1831). Còn tên Sơn Tây thì có trong khoảng năm Quang Thuận thứ 10, đời Vua Lê Thánh Tông (1469). Nhà vua đặt tên đất, bởi vùng đất danh sơn, án phong phía Tây đế kinh Thăng Long. Còn trước đó là đất tổ, với phổ thông di khảo cũ kĩ học thời tiền sử. Nơi phát tích Nhà nước Văn Lang, Âu Lạc.


Khu biễu diễn cá heo thí nghiệm chữa bệnh cho người tự kỷ

Một vùng đất địa linh, tựa Sài Sơn. Sài Sơn tên Nôm là núi thày. Một hệ thống chùa chiền có từ thời nhà Đinh trên núi Thầy (Sài Sơn), nên gọi là Chùa Thầy. Ngôi chùa trên núi (đỉnh Sơn Tự) gọi là Chùa Cao. Ngôi chùa dưới (Thiên Phúc Tự) gọi là Chùa Cả. Mặt tiền Chùa Thầy là hồ Long Trì (ao rồng), người dân quen gọi là Thủy Đình. Nhà sư Từ Đạo Hạnh ( vạn hạnh thiền sư), là 1 trong 3 Quốc sư lớn ở vn. Người nuôi dưỡng Lý Công Uẩn, (ông vua đầu tiên triều Lý) hành đạo và viên tịch tại đây. Chùa Thầy, phát tích Lý triều danh thiêng lan tỏa bấy lâu.

Sài Sơn, vùng đất đắc địa. Đất thì giàu, mà người thì có năng lực tài chính thấp. Bởi thuần nông, cả vụ thu hoạch một sào lúa, chả đủ tiền tìm một chiếc nồi cơm điện. Phổ thông người bỏ ruộng, tha phương. Chả nói đâu xa, đồng đội con cụ Pháp mỗi người một ngả, cầu thực đất người. Nay các chị: Thảo, Thanh, Thủy được Tổ chức kinh doanh CP Tuần Châu- Hà Nội nhận vào khiến du lịch ngay tại quê nhà. Nay tuy mới chỉ tập tành các vở diễn thực cảnh, chưa công diễn cho người xem, đã được Công ty trả lương 3triệu đồng/04 tuần, bằng thu nhập của 2 sào lúa tốt, một vụ gieo cấy nhọc nhằn.


Trên 200 nông dân Sài Sơn đang tập luyện màn chào đón khách vãn lai

Ngoài các con phố, tiết xuân se lạnh, trong làng, nhà nhà rét mướt niềm vui. Một bác cao quý bảo, đất này “rồng chầu nguyệt”, phù hợp với nghề ngao du. Đầu thập kỷ trước, ông Bí thư Thức giấc ủy Hà Văn Hiền đức đã ứng dụng cơ chế chính sách của Đảng, Nhà nước kêu gọi các Tổ chức đầu cơ hạ tầng, sản xuất kinh tế- xã hội, theo cơ chế đổi đất lấy nhà cửa. Nay xứ Đoài nhập về Hà Nội được đon đả phổ biến, nơi nơi chuyển dịch cơ cấu nguồn thu nhập sang dịch vụ thương nghiệp, ngao du và công nghiệp. Sài Sơn doanh thu nông nghiệp vẫn chiếm hữu 28%, khi mà cả thị xã Quốc Oai cây lúa chỉ còn 17,1%.

Ông Đỗ Văn Tâm, Chủ toạ UBND xã Sài Sơn, xuân này vui như mở cờ trong bụng. Khu ngao du, nghỉ ngơi, vui chơi cao cấp ở Sài Sơn đang vận động như chồi xanh gặp gỡ mưa xuân. Chỉ riêng khu vực chợ tiêu khiển rộng 11ha, ngày ngày xe máy, thợ xây nhanh lẹ như một đại nhà cửa kiến trúc lớn.

Đây là khu thực cảnh, rối nước, một đại sân lớn nhất vietnam, một sàn diễn độc đáo, dải đất hình chữ S chưa đâu có. Bởi cùng một lúc 170 diễn viên, mỗi người thủ một vai diễn. Phục dựng thực cảnh: Chồng cày, cung phi cấy, kẻ đi câu, người cắt cỏ, trồng dâu nuôi tằm…cảnh võng lọng vinh qui bái tổ, khoa cử thời phong kiến. Thủy Đình, màn múa rối nước, xã rối tài danh Tế Tiêu, Thạch Xá, Tràng Sơn biểu lộ. Con đường làng sơ khai, uốn lượn bên khóm tre ngà. Căn nhà gỗ 3 gian 2 trái, mái ngói thời tiền sử đất nung. Hàng dâm bụt, nơi hứa hò đôi lứa. Một bảo tồn sống, phục dựng làng quê châu thổ sông Hồng.


Những nếp nhà “Xứ Đoài” đang được phục dựng tại Dự án Tuần Châu 2

Còn đây, bãi biển nhân tạo như người nào đó có phép thần thông mang biển Đông về xứ Đoài. Một bãi cát pha lê dài 200m, quy mô 5000m2. Cát được đưa về từ hải đảo ở Quảng Ninh, còn mặn mòi hương biển, cáy còng sống được. Nước có vị mặt mặn đặc biệt hải phận Hạ Long. Người tắm lạnh buốt, chống được bệnh ngoài da. Lôi cuốn hơn, bãi biển mi ni này người thay trời tạo sóng vờn cồn và cuộn lên những cơn bão biển, ngọn sóng cao tới một mét rưỡi. Có thể cùng một lúc 5000 người bơi lội, ăn uống bãi biển Hạ Long ngay ở xứ Đoài.

Kia là khu trình diễn cá heo - chó biển - sư tử biển, mái che cong cong, hình rẻ quạt, có ghế cho 2500 người ngồi xem. Những con thú biển đại dương, được thuần dưỡng đưa về xứ Đoài diễn trò cho người xem. Chúng còn là thày thuốc chữa bệnh cho trẻ tự kỷ, mà kỹ thuật đã chứng minh khả năng kích thích tâm lý và tác động trường sinh học của chúng.

Khu Du Lịch, vui chơi tiêu khiển Sài Sơn còn có miếu nghinh phong, lầu vọng cảnh, nơi bách bộ, thư dãn cho người cao tuổi, nơi tiêu khiển cảm giác mạnh cho tuối trẻ như: Trượt vận tốc cao, trượt xoắn ốc, phễu trượt, sông lười..Và nơi vui chơi thích hợp với tuổi cắp sách đến trường.

Các hạng mục thành lập với tốc độ cao, nom mỗi càng ngày càng khác. Vạt đất vài bốn tuần trước lau sậy cao quá đầu người, thoáng cái đã thành nhà thao diễn thú biển. Khu thực cảnh vừa động thổ ngày nào, nay đã thành một siêu sân khấu. Cây cảnh thì tươi tốt, rặng dâm bụt trổ hoa, bụi chuối, khóm tre xanh xao rào trong gió xuân.

Sài Sơn xứ Đoài, bức tranh khách hàng nào vẽ lại? Nhìn cơ ngơi khu ngao du với hàng chữ đậm “Tổ chức kinh doanh CP Tuần Châu- Hà Nội”, tôi đặt câu hỏi và tự trả lời: - Ông Đào Hồng Tuyển, người đã đẩy đảo Tuần Châu về lục địa, nay lại bê biển Hạ Long về xứ Đoài. Vị thương nhân thành danh vùng Đông Bắc, đưa xóm chài Tuần Châu lên phố. Đào Hồng Tuyển, nay lại biến đồng quê Sài Sơn thành đụn vàng ngao du. 170 thợ cày, thợ cấy xứ Đoài thành nghệ sĩ. Những diễn viên thực cảnh, khiến cho sống lại làng cổ hủ xứ Đoài. Cục bộ khu du lịch Sài Sơn đi vào hoạt động, 3000 con nông gia đổi nghề thành chỉ dẫn viên du lịch, thành chủ nhân của nhà hàng, phục vụ thương nghiệp. Chắc hẳn con số cơ cấu nguồn thu nhập năm 2016, cây lúa ở Sài Sơn chiếm đoạt 28% chỉ còn trong kỷ niệm.


Những người nông dân đang trở thành nghệ sỹ

Sài Sơn xứ Đoài, bừng bừng vận động trong tiết xuân. Cụ Phan Văn Pháp, cán bộ tiền khởi nghĩa và phổ quát bác cao quý có cùng một nhận xét: Dự án do Tổ chức kinh doanh CP Tuần Châu- Hà Nội làm chủ đầu tư, trên diện tích đất thu hồi 198,6ha, 3000 hộ can hệ tới GPMB. Ban sơ không ít người e dè, đất đai bị thu hồi, tòa tháp xây đắp tháo túa GPMB, lợi quyền được bồi hoàn giá thấp, tổ chức bán nền thì giá cao, người mất ruộng, kẻ mất nhà. Ở đất cũ còn tăng gia, trồng trọt, cuộc sống nhìn vào cây lúa. Nay di dân, được cấp đất tái định cư, nhưng khoản tài chính đền bù chỉ đủ để xây được căn nhà trên ô đất mới. Giải nghệ nhà nông, cuộc sống bấp bênh. Nay thì yên tâm, khác với đây đó dự án san đất bán nền để dân thất nghiệp. Còn Công ti CP Tuần Châu- Thủ đô lấy đất, lại tạo việc làm cho dân ngay chính trên thổ đất ấy.

Ngày trước, ta quyết tâm người cày có ruộng, thì nay ở Sài Sơn người cày không cần ruộng. Một mô phỏng đồng ruộng trên siêu sâu khấu, người nông dân diễn giả cảnh cấy cày cho du khách xem, gặt hái tiền tươi. Mức lương bình quân của một nghệ sĩ thực cảnh 4.500.000 đồng/04 tuần. Người công tích thu nhập một bốn tuần bằng 4 sào lúa trúng vụ.

Nụ cười ngày tết ở Sài Sơn như được nhân lên, bởi tiềm năng kinh tế du lịch ở đất này đang được tiến công thức. Người đặt viên đá móng, dựng điểm tựa, đòn xeo cho ngành công nghệ “không khói” ở Sài Sơn, xuân này tiếng lành đồn xa là ông Đào Hồng Tuyển, lái buôn vùng Đông Bắc đang tô đẹp thêm sắc xuân ở xứ Đoài.

Khắp Sài Sơn sắp vào mùa chảy hội

Ruộng vườn khô cằn đang thành làng ngao du

Tái hiện cảnh cày cấy trên ruộng đồng

“Gánh Chèo làng Đặng đi qua ngõ…”

Chùa được xây dựng vào thời Lý Nhân Tông (1072- 1127). Theo thuyết phong thủy thì núi Sài là con rồng lẻ bằng hữu, nhà chùa được dựng vào giữa hàm rồng, sân chùa là lưỡi rồng, Thủy Đình là Ngọc, còn núi non bao quanh là rùa, phượng chầu về.


Chùa Thầy - Ảnh: cad.vietnam

Dù rằng sử sách cổ lỗ không diễn đạt thật rõ nhưng vẫn có thể tính tới hai tài năng về thời gian sư Từ Đạo Hạnh đến tu tập, hoặc ngài tới trong khoảng sớm, từng dạy học, hái thuốc giúp dân và tổ chức những trò vui như tấn công vật, đá cầu, hát chèo, múa rối nước, hoặc ngài tới đây vào khoảng cuối đời gần với sự kiện “thác sinh” thành Lý Thần Tông. Dù vậy nào thì ngài vẫn được kính thờ, khác lạ trở nên kỳ vĩ với huyền tích ở hang Thánh Hóa, nơi vách hang đá có những vết lõm tượng dường như vết đầu, vết chân và vết tay mà thiền sư tì vào lúc trút xác. Với uy vọng ấy, chùa ngài tu được gọi là chùa Thầy, núi ngài hóa là núi Thầy, làng ngài sống là làng Thầy, đa số phù hợp thành một môi trường văn hóa in đậm dấu ấn danh nhân Trong khoảng Đạo Hạnh.

Bình dân có câu “Nhất vui là hội chùa Thầy”. Lễ hội ngày 7 bốn tuần ba diễn ra hết sức nhộn nhịp, đặc biệt có thao diễn trò múa rối nước ở nhà Thủy Đình giữa hồ Long Trì. Theo dò xét của một vài nhà phân tích, thiền sư Trong khoảng Đạo Hạnh đồng thời còn là một nghệ sĩ chèo và có những đóng góp cần thiết trong bước đi ban đầu của bộ môn nghệ thuật sân khấu dân tộc rực rỡ này. Qua thời điểm tám, chín thế kỷ, vùng quê chùa Thầy lại góp thêm phổ quát tên tuổi danh nhân, góp thêm phổ biến trang thơ ca đề vịnh, góp phần làm sáng danh hình tượng danh nhân bản hóa Trong khoảng Đạo Hạnh và cảnh quan thắng tích chùa Thầy.

Danh nhân bản hóa- thiền sư- thi sĩ Từ Đạo Hạnh là người đã kiến lập và xác định vững bền mối quan hệ chùa Láng, chùa Thầy, góp phần mở mang, sản xuất vùng văn hóa phía Tây Hà Nội, tạo dựng ra chiều hướng giao lưu sinh động cho vùng đệm văn hóa Hà Nội- Hà Tây. Có thể nói thêm rằng hiện tượng danh nhân bản hóa Từ Đạo Hạnh đã có phổ thông khúc xạ qua thời điểm và môi trường, trong đó tích trữ phổ thông nhân tố của Phật- Nho và Đạo giáo, đồng thời bộc lộ tài năng trầm tích phổ biến nhân tố folklore và còn bảo lưu cho tới tận bây giờ. chậm triển khai cũng chính là yếu tố kiện cho trí nhớ tượng dân dã cất cánh, là hạ tầng để gắn kết hai địa danh, nhị tiểu vùng văn hóa chùa Láng, chùa Thầy qua sự tích thiền sư Từ Đạo Hạnh đậm đặc màu sắc văn hóa linh tính, vẻ kỳ ảo và cuốn hút của hình tượng danh nhân văn hóa.

NGUYỄN HỮU SƠN (Tạp Chí Sông Hương)

Ghi chép: Vũ Phong Cầm


Tham khảo thêm: Máy bơm ly tâm

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét